Urush va tinchlik 1 (qattiq muqova) | Lev Tolstoy

Rus va jahon oʻziga xos xazinasidan mustahkam oʻrin olgan “Urush va tinchlik” (1863—69) epopeyasi Tolstoyning 60-yillarda ijodiy kamolotga erishganidan mos kelmaydi. Ayrim sovet adabiyot shunoslari chiqadigan bu asarni Tolstoyning o'z davri muammolaridan qochib, deb baholagan bo'lsalarda, yozuvchi «Urush va tinchlik» romani bilan o'z vaqtida ishtirok etgan va o'z shaxsan g'uvoh voqealarga faol munosabat bildirgan. Eng muhimi, u Napoleonning 1805—07 va 1812—14-yillardagi harbiy jurishlari mavzusiga murojaat etilib, ko'plab sahnalar ishtirok etgan epik voqealar bilan birga sahnalashtirilgan ruxiy tasvirlari ilk bor katta ahamiyatga ega bo'lgan uyg'unlashgan tarixiy roman janrini yaratdi. Xulbuki, 19-asr o'rtalarida epik asarlar davri o'tdi, degan fikrlar keng tarqalgan, 60-yillarda rus jamiyatida kuchli ola boshlangan sinfiy qarshiyat va kurashlar esa «Urush va tinchlik»dek epopeyaning maydonga kelishi uchun unumli zamin bo'la olmas edi. 1812-yilda Rossiyaning Napoleon qushinlari bilan bo'lib o'tishi mumkinligi bir-biri bilan kelisha bo'lgan turli tabaqa va sinflarni dushmanga qarshi kurash shiori ostida birlashtirdi, Tolstoyning rus xalqi ongidagi ana shu uyg'onishlarini murojaat qilishlari "Urush va tin zaminchlik" romani uchun yuz berishi mumkin.